Die geskiedenis van Muskadel in Suid-Afrika strek terug na die vroegste dae van wynproduksie aan die Kaap. Volgens die legandariese Klein Karoo Muskadel wynmaker en boer, Oom Swepie le Roux, was die eerste wyn wat ooit in Suid-Afrika geproduseer is, inderdaad Muskadel. Hierdie historiese feit beklemtoon dus die belangrikheid van hierdie edel druifsoort in ons land se wynkultuur.
Die Muskadel-druif het sy oorsprong in Frankryk, maar die variëteit se verhaal begin eintlik in antieke Griekeland. Die algemene oortuiging is dat die Romeine hierdie antieke Griekse variëteit na Frankryk geneem het, waar dit wydverspreid in Frontignan aangeplant is. Hierdie is die rede waarom die variëteit ook bekend staan as Muscat de Frontignan.
In Suid-Afrika verwys Muskadel spesifiek na die Muscat de Blanc à Petite Grains-variëteit, wat, wanneer dit vertaal word, “wit Muscat met klein bessies” beteken. Die eerste wyn in Suid-Afrika is in 1659 geproduseer, ’n paar jaar na Jan van Riebeeck se aankoms aan die Kaap, en Muskadel was een van die druifsoorte wat gebruik is. Wit en rooi Muskadel, saam met rooi Pontac, wit Frontignac en Steen (nou bekend as Chenin Blanc), was ook onder die variëteite wat Constantia se natuurlike soet wyne op die kaart geplaas het rondom die 18de en 19de eeu.
Die kuns van muskadel-produksie
Muskadel is ’n wyn met ’n unieke produksiemetode en kenmerkende eienskappe. Die wyn word gemaak deur druiwesap te fortifiseer om ’n dessert-styl wyn te produseer. Die druiwe word geoes by hoë suikervlakke, gepers, en die sap word met neutrale druifspiritus gefortifiseer.
Hierdie fortifiseringsproses behels die byvoeging van brandewyn of druifspiritus by die druiwesap, wat die alkoholinhoud verhoog en die fermentasieproses stop. Hierdie tegniek bewaar die natuurlike suikers in die druiwe, wat bydra tot die wyn se kenmerkende soet profiel.
Muskadel het kenmerkende blommetjie- en muskaat-geure, wat dit ’n onderskeidende en herkenbare wyn maak. Die smaakprofiel is ryk en soet, met ’n komplekse mengsel van vrugte, blomme en heuning.
Die terroir: Waar muskadel floreer
Terwyl die area onder produksie oor die jare aansienlik afgeneem het, kan wingerde steeds in die meeste wynproduserende streke van die land gevind word. Die Robertson-vallei huisves die meeste Muskadel-wingerde, wat meer as die helfte van die area onder produksie uitmaak.
Die rooi variëteit floreer in die effens alkaliese, diep alluviale grond van die Klein Karoo, terwyl die wit variëteit beter presteer op leemgrond. Beide variëteite verkies warm, droë klimaatstoestande, wat verklaar waarom droër, warm streke soos Worcester, Klein Karoo, Upington en die Olifantsrivierstreek tradisioneel as die top streke vir Muskadel beskou word.
Die Muskadel-druif is bekend vir sy vroeë tot middel-seisoen rypwording, tipies vanaf die derde week van Februarie, en het ’n gemiddelde opbrengs van 15 tot 20 ton per hektaar.
Muskadel vandag: ’n erfenis wat voortduur
Ten spyte van veranderende tendense in die wynbedryf, bly Muskadel ’n relevante en waardevolle deel van Suid-Afrika se wynerfenis. Die druifsoort word steeds aangeplant en die wyn geniet toenemende waardering van wynliefhebbers wêreldwyd.
Die jaarlikse SA Muskadel-toekennings, wat hierdie jaar op 12 Junie plaasvind, is ’n bewys van die voortgesette belangrikheid van hierdie wyn. Die toekennings, wat deur Vinochem geborg word, vier die uitsonderlike gehalte van Suid-Afrikaanse Muskadel-wyne en erken die toewyding van produsente wat hierdie tradisionele wynstyl in ere hou.
Die 2024-toekennings het op 6 Junie by Noop Restaurant in Paarl plaasgevind, waar ses platinum- en tien goue toekennings aan 16 Muskadel-produsente toegeken is. Hierdie prestasie beklemtoon die hoë standaard van Muskadel-produksie in Suid-Afrika.

Veelsydigheid in die glas: moderne gebruike van muskadel
Muskadel word tradisioneel as ’n versnit kultivar gebruik en in soet wyne op sy eie, maar daar is ’n groeiende tendens om hierdie veelsydige wyn op nuwe en innoverende maniere te gebruik.
Een besondere voorbeeld is die gewilde “Muskatini”-mengeldrankie, wat jaarliks deur Muskadel SA as verwelkomingsdrankie by die toekenningsfunksie bedien word. Hierdie kreatiewe mengsel bevat Muskadel, jenewer en suurlemoenskil en is uiters gewild by dié intieme, gewilde funksie.
Moderne gebruike van Muskadel sluit in:
Mengeldrankies:
• Muskadel word toenemend gebruik as ’n basis of aksent in mengeldrankies, wat soetheid en aromatiese kompleksiteit byvoeg. Dit pas goed by sitrus, kruie (soos kruisement of basiliekruid) en spuitwater vir verfrissende spritzers.
• Gewilde moderne variasies sluit in mengsels met gin of vodka vir gefortifiseerde mengeldrankies, of vermenging met vars vrugtesappe.
Voedselkombinasies:
• Nageregte: Klassieke kombinasies sluit in bloukase, ryk sjokolade-nageregte, vrugtetertjies, en crème brûlée. Die wyn se natuurlike soetheid komplementeer romerige en vrugtige geure.
• Kaasbordjies: Werk goed saam met verouderde cheddar, gorgonzola, en ander sterk kase.
• Kruie-geregte: Die soetheid kan kruierige geregte soos Kaaps-Maleisiese kerries balanseer.
Kulinêre Toepassings:
• Gebruik in reduksies vir souse wat saam met wilds- of eendvleis bedien word.
• Ingelyf in marinades vir varkvleis of hoender om diepte by te voeg.
’n Erfenis om te vier
Die Suid-Afrikaanse Muskadel verteenwoordig ’n belangrike deel van ons wynerfenis. Van sy vroegste dae as een van die eerste wyne wat aan die Kaap geproduseer is, tot sy moderne herlewingsfase as ’n veelsydige bestanddeel in kontemporêre gastronomie, bly Muskadel ’n wyn met diep wortels in Suid-Afrika se verlede en ’n helder toekoms.
Of dit nou geniet word as ’n tradisionele dessertwyn, ’n verfrissende mengeldrankie, of as ’n bestanddeel in innoverende kookkunste, een ding is seker: Muskadel bly ’n tydlose skat in Suid-Afrika se ryk wynerfenis.
Die komende SA Muskadel-toekennings op 12 Junie in die Paarl is ’n geleentheid om hierdie besondere wyn te vier, die toewyding van sy produsente te erken, en die voortgesette relevansie van Muskadel in die Suid-Afrikaanse wynlandskap te bevestig. So hou dus die Novus Media platform dop vir die uitslae hiervan volgende.
You must be logged in to post a comment.